Tokluk kan şekeri, yemek yedikten sonra kandaki ölçülen şeker durumuna verilen isimdir. Çoğunlukla 75 gram şeker yüklemesi testi ile veya kişinin yemek yedikten 2 saat sonra alınan kan ile ölçülmektedir. Tokluk kan şekerinin dışında vücutta ölçülen bir de açlık kan şekeri bulunmaktadır. Açlık kan şekeri ise 8 saat açlıktan sonra ölçülmektedir. Hem tokluk kan şekeri hem de açlık kan şekeri ölçümleri kişideki şeker hastalığı ile ilgili önemli ipuçları vermektedir. Bu iki duruma ek olarak şeker hastalığını tetikleyen iki durum bulunmaktadır. Bunla; yemek sırasında salgılanan insülin hormonunun bozulması ve yemekten sonra salgılanan insülin hormonunun uzun süreli olarak bozulmasından dolayıdır.
Tokluk kan şekeri; genellikle yetişkin bireylerde görülmesine rağmen son zamanlarda gençlerde de çok sık görülmeye başlanmıştır. Bunun en önemli sebeplerinden biri hazır gıda ve şeker tüketiminin çok fazla olmasından dolayı kaynaklanmaktadır. Genetik olarak ailesinde diyabet hastalığı olan kişilerin 30 yaştan sonra her yıl doktor kontrolünde şeker yükleme testi yaptırmalıdır. Şeker hastalarının açlık ve tokluk kan şekeri ölçümlerini düzenli olarak ölçtürmeleri gerekir.
Diyabet hastalarının kan değerlerinde fazla miktarda bulunan şekerin damar sertliğine sebep olması, kalbe giden kanın miktarını oldukça azaltmaktadır. Bu sebeple hastalarda kalp krizi, göğüs ağrısı veya ani ölümler ortaya çıkabilir.
Tokluk kan şekeri belirtileri nelerdir?
Sağlığı her normal kişide görülebilecek belirtiler olduğu için çok fazla önemsenmemektedir, bu yüzden hastalığın geç teşhis edilmesini sağlayarak, tedavi sürecini uzatmaktadır. Bu yüzden hastalığın erken teşhis edilmesi çok önemlidir. Bu yüzden aşağıdaki belirtileri hisseden kişi mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna giderek tokluk kan şekeri testi yaptırarak, doktoruna başvurması açısından çok önemlidir.
- Yemeklerden sonra ağızda aşırı derecede kuruluk oluşması, su içilmesine rağmen bu durum geçmez ve rahatsızlığın en önemli belirtilerindendir.
- Çok fazla su tüketmek ve susuzluk hissiyatının geçmeme durumu.
- Aşırı bir şekilde idrara çıkma ve idrar yapma ihtiyacı varmış gibi hissetmek.
- Çok halsiz hissetmek, yorgunluk ve aşırı güçsüz hissetmek.
- Görme bozukluğunun oluşması, görüş mesafesinde bulanıklık ve net görememe.
Tokluk kan şekeri ölçümü nasıl yapılmalıdır
Tokluk kan şekeri, iki yöntem ile ölçülmektedir. Bu yöntemlerden birincisi, yemek yedikten 2 saat sonra kandan alınan örnek ile kan değerlerinin ölçülmesi ile bakılmaktadır. Kişi bu iki saat içerisinde başka hiçbir şey tüketmemesi gerekir. Kandan alınan örnek ile kandaki şeker oranı miktarı ölçülmektedir. Ölçümler sonucunda belli değerlerin üzerine çıkması durumunda tokluk kan şekeri olduğu söylenebilir.
İkinci yöntem ise kişiye 75 gram şeker yüklemesi ile yapılmaktadır. Aynı zamanda bu yöntem halk arasında şeker yükleme testi olarak bilinmektedir. Kişinin vücuduna verilen 75 gram şekerin kandaki değerlerini gözlemlemek için, şeker yüklemesi yapıldıktan iki saat sonra kişiden kan örneği alınarak yapılmaktadır. Daha sonra vücuda yüklenen şeker oranının detaylı analizi yapıldıktan sonra, bu değerler Uzman doktorlar tarafından değerlendirilmektedir.
Tokluk kan şekerinin normal değerleri kaç olmalıdır?
Tokluk kan şekeri çoğunlukla hastanın durumuna göre değişiklik göstermektedir. Eğer sağlıklı bir kişi ise olması gereken tokluk kan şekeri değeri 140 mg'dan düşük olması gerekir. Bu değer yemeklerden iki saat sonra tokluk kan şekeri değeridir. Bu değerden yüksek tüm değerler kişiyi diyabet adayı olduğunu göstermektedir. Fakat kan şekeri ölçüm değeri 140 mg değerine sahip olan hastalar çok nadirdir. Bu değer ölçüldüğü zaman çoğunlukla 2. Teste tabi tutulmaktadır. Kan şekeri oranı 140 mg'dan düşük değerler için tokluk şekeri durumu söz konusu değildir. Yemeklerden iki saat sonra kan şekeri değeri, 140 mg'dan daha düşük olan kişilerde tokluk kan şekeri rahatsızlığından söz edilmez.
Yemeklerden iki saat sonra tokluk kan şekeri testi değeri 141 mg ve 200 mg arasında çıkmış ise hastada bozulmuş glikoz toleransı bulunmaktadır. Kısaca hastada diyabet rahatsızlığı vardır. Bu durumda Uzman bir doktor tarafından detaylı bir şekilde incelenerek, diyet tedavisine veya ilaç tedavisine başlanması gerekir.
Eğer ölçülen kan şekeri değeri, 200 mg üzerinde olan tokluk kan şekeri değerleri ise hastanın şeker hastası olduğunu göstermektedir. Bu değerler genellikle 40 yaş üstü kişiler için çıkmaktadır fakat günümüzde genç kesimlerde de çok sık rastlanmaktadır.
Hamilelik döneminde kan şekerinin yapılan ölçümlerinde tokluk kan şekeri değeri ilk saatte 130 mg/dl altında, ikinci saatte ise 120 mg/dl altında olması gerekir.
Tokluk kan şekerinin düşük olduğu belirtiler nelerdir ve neler yapılmalıdır?
Çoğunluklasoğuk terleme, aniden vücutta titreme olması ve gözlerin kararmasından anlaşılmaktadır. Hasta bu durumlarla karşılaştığı zaman kan şekeri değeri 50 mg'dan daha düşük düzeylere inmiş demektir. Bu durumu çok sık yaşayan kişilerin yanlarında sürekli yiyecek bulundurmaları gerekir. Gıda alımı bilindiği gibi direk olarak vücuttaki insülin değerini arttırmaktadır. Kan şekeri düşüklüğünün yaşanmaması için hasta kişinin günlük yaşamında aşırı efor gerektiren işlerden ve sporlardan uzak durması gerekmektedir. Düşük kan şekeri rahatsızlığı olan kişilerinde düzenli olarak ilaç kullanması ve sağlıklı diyet uygulamalarını düzenli bir şekilde yapmaları gerekir.
